ต้นอินทรชิต (In tha ra chit)
ชื่อท้องถิ่น : เกรียบ ตะเกรียบ (จันทบุรี), ตะแบกขน (นครราชสีมา), เสลาใบใหญ่ (สระบุรี)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Lagerstroemia loudonii Teijsm. & Binn.
วงศ์ : Lythraceae
ข้อมูลทั่วไป
ลักษณะทั่วไป เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ สูง 10-20 เมตร เปลือกขรุขระ หนาประมาณ 1 ซม. จะแตกเป็นร่องๆ ตามยาว มีสีเทาเข้มถึงเทาดำ เปลือกในสีม่วง เรือนยอดเป็นพุ่มรูปทรงกระบอกหรือเป็นพุ่มกลม แน่นทึบ สีเขียวเข้ม โคนกิ่งใหญ่ซึ่งแตกจากลำต้นทำมุมแคบขึ้นข้างบน แต่ปลายกิ่งจะห้อยย้อยลง ซึ่งบางทีทำให้ทรงพุ่มเป็นรูปร่มกลายๆ ใบ เป็นชนิดใบเดี่ยว ออกตรงข้ามหรือเยื้องกันเล็กน้อย ทรงใบรูปขอบขนาน กว้าง 4-6 ซม. ยาว 12-24 ซม. เนื้อใบหนา มีขนสีเหลืองนุ่มๆ ทั้งสองด้าน โคนใบมน ส่วนปลายใบหยักคอดเป็นติ่งแหลมสั้นๆ ขอบใบเรียบ ก้านใบยาวไม่เกิน 1 ซม. มีขนประปราย ดอก โต สีม่วงสด เมื่อบานเต็มที่กว้าง 6-8 ซม. จะรวมกันเป็นช่อยาวๆ และค่อนข้างชิดแน่นตามปลายกิ่งและตามง่ามใบตอนใกล้ๆ ปลายกิ่ง โคนกลีบของกลีบฐานดอกจะติดกันเป็นรูปกรวยหงายหรือรูปถ้วย มีขนสีเหลืองนุ่มปกคลุมทางด้านนอก ส่วนด้านในเกลี้ยง มีสันนูนตามยาวแต่ไม่ชัดเจน ปลายกลีบฐานดอกจะหักพับกลับมาทางก้านผล ทั้งกลีบดอกและกลีบ,ฐานดอกมีจำนวนไม่คงที่ มักจะมี 6 , 7 หรือ 8 กลีบ ตามโอกาส กลุ่มเกสรผู้จะแยกเป็นสองกลุ่มคือ กลุ่มก้านเกสรสั้น กับกลุ่มก้านเกสรยาว รังไข รูปไข่ มีขนนุ่มๆ คลุม ภายในแบ่งเป็น 5 -6 ช่อง แต่ละช่องมีไข่อ่อนมาก ผล เป็นชนิดผลแห้ง รูปไข่ มีขนประปราย ยาว 1.5-2 ซม. ผลแก่จะแตกอ้าออกด้านบน 5-6 เสี่ยง เมล็ดเล็ก มีมาก แต่ละเมล็ดจะมีปีกบางๆ และโค้งๆ ติดทางด้านบนหนึ่งปีก
การขยายพันธุ์ ขยายพันธุ์โดยเพาะเมล็ด ออกดอกประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน
การใช้ประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ
ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับ เนื้อไม้ทำเครื่องแกะสลัก ทำด้ามเครื่องมือ ทำพื้น รอด คาน ตงได้ ผลใช้ทำไม้ประดับแห้ง
สรรพคุณทางการแพทย์
1. ใบ บดกับกำยานก้อนเล็กๆ ทาแก้ ผดผื่นคัน
2. เปลือก ใช้สมานแผล แก้ท้องเสีย
ข้อแนะนำและข้อควรระวัง
สำหรับการใช้ต้นอินทรชิตเป็นสมุนไพร ในการบำบัดรักษาโรคต่างๆ ควรระมัดระวังในการใช้เช่นเดียวกันกับการใช้สมุนไพรชนิดอื่นๆ โดยควรใช้ในขนาด และปริมาณที่เหมาะสมที่ได้ระบุไว้ในตำรับตำราต่างๆ ไม่ควรใช้ในขนาดที่มากจนเกินไปหรือใช้ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานานจนเกินไป เพราะอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวได้ สำหรับเด็กสตรีมีครรภ์ หรือ ผู้ป่วยเรื้อรังก่อนจะใช้อินทรชิตเป็นยาสมุนไพรควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนทุกครั้ง
